Gelijk is ongelijk - dilemma voor een vertaalbureau

Ik heb er in deze blog en andere plaatsen meermalen op gewezen dat Engels er soms verdraaid Nederlands uitziet.  Als vertaalbureau lopen we daar dagelijks tegenaan. Aangezien het Nederlands en het Engels - als Germaanse talen - neefjes  van elkaar zijn, is het onvermijdelijk dat er gelijkenissen in zinsbouw optreden bij vertalingen. Hij is in zijn element kun je zonder probleem vertalen met he is in his element. Iedere Engelsman herkent dat als een authentieke Engelse uitdrukking. Maar een Nederlander gaat twijfelen: dit klinkt wel erg letterlijk. Lees mijn recensie van het I always get my sin-boekje voor meer voorbeelden. Soms is het lastig om klanten ervan te overtuigen dat een letterlijke vertaling vaak de beste optie is.

Gisteren hadden we weer zo'n geval. Een klant wees ons op het feit dat fall under the guarantee echt geen goede vertaling kon zijn van valt onder de garantie. Volgens de klant hadden we een vertaalmachine gebruikt en was er geen mens aan te pas gekomen, laat staan een native speaker. Zie je hier maar eens tegen te verweren. Moet je op je strepen gaan staan, je beroepen op je opleiding als taalkundige, je ervaring? In een tijd waarin gezag aan bederf onderhevig is, is dat weinig aanlokkelijk. Gelukkig is er Google. Typt u in: "fall under the guarantee. Resultaat: 564.000 hits. Einde discussie. Of niet?

Soms voel je nog wat aarzeling bij zo'n klant. Zijn gemoed is niet geheel gerust gesteld. Dat zit zo. Gelijk is ongelijk, zoals elke bouwvakker je kan vertellen. Als je iets er goed uit wilt laten zien, dan kun je vaak beter het verschil benadrukken. Als twee elementen te dicht op elkaar zitten en maar iets verschillen geeft dat onrust. Zet ze verder uit elkaar zodat het onderscheid duidelijk is en er ontstaat rust. Hetzelfde geldt voor vertalingen. Vertaal hij is in zijn element bijvoorbeeld niet met he is in his element maar met he feels like a fish in the water. Kijk, dat is nou een vertaling. Woordjes vertalen met heel andere woordjes. Daar heeft iemand moeite voor gedaan. Dat je via een terugvertaling dan uitkomt op hij voelt zich als een vis in het water, dat is weer een andere kwestie. Soms moet om je gelijk te behalen ongelijker te werk gaan.

Koen Gubbels