Automatisch vertalen - online vertaalmachines

De heilige graal van de vertaalwetenschap is een machine die automatisch in en uit alle wereldtalen vertaalt. Of we zo'n intelligente vertaalmachine in de 21ste eeuw nog gaan meemaken is twijfelachtig. Vooralsnog lijkt taal te complex om in stricte algoritmen te vangen. Enkele slimme machine translation-initiatieven willen we u echter niet onthouden. Broodroof is gelukkig geen issue.

Google Translate
De online vertaalmachine van webgigant Google, gebaseerd op statistische principes waarbij kolossale hoeveelheden (tientallen miljarden woorden) tekst, onder andere van VN-documenten, in een soort zelflerend systeem zijn ingevoerd. Recent onderzoek lijkt uit te wijzen dat Google qua vertaalprecisie Systran is voorbij gestreefd.

Heen en weer vertalen tussen 24 talen.

Systran
Jaren de toonaangevende online vertaalmachine. De motor onder de motorkap van bekende sites als Babelfish, AOL en Yahoo en voorheen van de Google-vertaalsite. De translation box van de Systran vertaalt 'on the fly', terwijl je typt. Handig.

Vanuit 15 talen naar het Engels.
Vanuit het Nederlands naar het Engels en Frans en vice versa.

Babelfish
De vertaalmachine die vernoemd is naar het visje uit de boeken van Douglas Adams (Hitchhiker's guide to the galaxy) dat vanuit elke taal naar elke andere taal kan vertalen. Feitelijk is Babelfish niet meer dan een sausje over de vertaalengine van Systran.

Vanuit 12 talen naar het Engels.
Vanuit het Nederlands naar het Engels en Frans en vice versa.

Intertran
Intertran is de meest primitieve van deze vertaalmachines. Het programma belooft hele zinnen te kunnen vertalen. In een testje (zie hieronder) lijkt het er echter op dat de afzonderlijke woorden in een woordenboek worden opgezocht en zonder syntactische structuur achter elkaar gezet. Zo blijft het woord computervertaling synoniem voor 'houterige vertaling'.

Heen en weer vertalen tussen 29 talen (inclusief Latijn).

Voor een echt goede vertaling schakelt u een echt vertaalbureau in. Vraag een gratis offerte aan!

Test van online vertaalmachines

Systran en Babelfish gebruiken dezelfde software. Hoe scoren zij in vergelijking met Google Translate? En hoe doet Intertran het?

We hebben de volgende zin in alle vertaalmachines ingevoerd:

Hoeveel jaar zal het nog duren voordat vertaalprogramma's perfecte vertalingen kunnen maken?

Intertran bakt er niets van:

How much year will the yet take favour translator perfect translation may take?

Systran en Babelfish zijn zoals te verwachten eensgezind in hun oplossing:

How much year it will last still before vertaalprogramma' s perfect translations can make?

Ik tel minimaal vijf harde taalfouten. Google komt met de volgende oplossing:

How many years will it take before translation software can make perfect translations?

De winnaar is Google Vertaling, met afstand. Google's oplossing lijkt zowaar op een echte vertaling. Het Systran-duo bakt er niets van en dat terwijl de opgave niet echt lastig is. Over Intertran zullen we het maar niet hebben.

En als we het een tikje moeilijker maken? We voegen een irrealis toe en wat loze woordjes (nou & nog) die de zin nog 'Nederlandser' maken:

Hoeveel jaar zou het nou nog duren voordat vertaalprogramma's echt goed leren vertalen?

Het Systran-duo vliegt weer uit de bocht:

How much year it would last nou still before vertaalprogramma's learn translate real well?

En helaas laat Google het nu ook afweten:

How many years would now have before translation's really good learning translate?

Het antwoord op de vraag in de opgave laat ik bij deze graag aan de lezer over.